ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਫ਼ਤੇ ਦੌਰਾਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰ ਰਿਹਾ। ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸੂਚਕਾਂਕ (AQI) “ਦਰਮਿਆਨੀ” ਅਤੇ “ਮਾੜੀ” ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੀ।
ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ (ਸੀਪੀਸੀਬੀ) ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ 26-30 ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ AQI ਕ੍ਰਮਵਾਰ 228, 310, 160, 185 ਅਤੇ 185 ਰਿਹਾ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 30 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ AQI 195 ਸੀ।
27 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ, ਜਦੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦਾ AQI (310) “ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ” ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਜਿੱਥੇ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਦੁਆਰਾ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲੁਧਿਆਣਾ, ਮੰਡੀ ਗੋਬਿੰਦਗੜ੍ਹ, ਪਟਿਆਲਾ, ਜਲੰਧਰ ਅਤੇ ਖੰਨਾ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਬਹੁਤ ਬਿਹਤਰ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਹਨਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ AQI ਕ੍ਰਮਵਾਰ 152, 219, 202, 157 ਅਤੇ 136 ਸੀ।
ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਸਾਕਸ਼ੀ ਸਵਾਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪੱਧਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਦਲਦੇ ਮੌਸਮ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਘਟਨਾਵਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ।
ਪੀਏਯੂ ਦੇ ਖੇਤੀ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਕੇ ਕੇ ਗਿੱਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੁਧਿਆਣਾ ਜਾਂ ਪਟਿਆਲਾ ਵਰਗੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਸਰਹੱਦੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। “ਜਦੋਂ ਪਾਰਾ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਤਾਪਮਾਨ ਨੂੰ ਉਲਟਾਉਣ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਵਰਤਾਰਾ ਜਿੱਥੇ ਠੰਡੀ ਹਵਾ ਗਰਮ ਹਵਾ ਦੀ ਇੱਕ ਪਰਤ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਫਸ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਖਿੰਡਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੀ ਹੈ, ਇਸਲਈ ਵੱਧ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ,” ਉਸਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ।
ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਦੇ ਚੀਫ ਇੰਜਨੀਅਰ ਕਰੁਨੇਸ਼ ਗਰਗ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮੇਂ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦਾ ਕੰਮ ਜ਼ੋਰਾਂ ‘ਤੇ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਰਾਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। “ਸਾਡਾ ਇਸ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਕੰਟਰੋਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਧੂੰਆਂ ਇਸ ਪਾਸੇ ਵੱਲ ਉੱਡਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿਗੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ,” ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ।
ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ 26-30 ਅਕਤੂਬਰ ਦੌਰਾਨ ਘੱਟ AQI ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 159, 152, 145, 127 ਅਤੇ 133 ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 30 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ AQI 250 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ।
