G20 (G20) ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਨੰਬਰ 1 ਬਣਿਆ
2024 ਵਿੱਚ ਜੀ-20 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰਤ 7% ਦੇ ਨਾਲ ਪਹਿਲੇ, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ 5% ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਚੀਨ 4.8% ਦੇ ਨਾਲ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਰੂਸ 3.6% ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਨਾਲ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ 3% ਦੇ ਨਾਲ ਪੰਜਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ।
G20 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਨਜ਼ਰ
ਸਾਲ 2024 ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ, ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਵਿਕਾਸ ਦਰ 3% ਹੈ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਛੇਵੇਂ ਅਤੇ ਸੱਤਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਮਰੀਕਾ 2.8% ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਨਾਲ ਅੱਠਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ 2.5% ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਨੌਵੇਂ ਅਤੇ ਮੈਕਸੀਕੋ 1.5% ਨਾਲ ਦਸਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ 1.5% ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਨਾਲ 11ਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ, ਕੈਨੇਡਾ 1.3% ਨਾਲ 12ਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ 1.2% ਨਾਲ 13ਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ। ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ, ਫਰਾਂਸ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ 1.1% ਨਾਲ 14ਵੇਂ ਤੋਂ 17ਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹਨ।
ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਸਥਿਤੀ
ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਦੇਸ਼ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਜੀਡੀਪੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ 1% ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇਟਲੀ, ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਜਰਮਨੀ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪਰ ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਵੀ ਮਾੜੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਵਿਕਾਸ ਦਰ -3.5% ਹੈ, ਜੋ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਡੂੰਘੇ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚ ਹੈ।
ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦਾ ਵਧਦਾ ਦਬਦਬਾ
ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਵਿਸ਼ਵ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਵਧਦੀ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ, ਡਿਜੀਟਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗੀਕਰਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮਜ਼ਬੂਤ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ, ਸਰਕਾਰੀ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਦੂਜੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਉੱਚ ਸਥਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਇਹ ਤੇਜ਼ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਨੌਜਵਾਨ ਆਬਾਦੀ, ਨਵੀਨਤਾ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਾਰਨ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੀ ਹੈ। ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਗਲੋਬਲ ਨਿਵੇਸ਼ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
19ਵੇਂ ਜੀ-20 ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ
ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਵਿੱਚ ਹੋਏ 19ਵੇਂ ਜੀ-20 ਸੰਮੇਲਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਸ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਅਤੇ ਲੋੜਾਂ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਅੰਕੜੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ?
ਭਾਰਤ: 7%
ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ: 5%
ਚੀਨ: 4.8%
ਰੂਸ: 3.6%
ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ: 3%
ਅਮਰੀਕਾ: 2.8%
ਕੋਰੀਆ: 2.5%
ਮੈਕਸੀਕੋ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ: 1.5%
ਕੈਨੇਡਾ: 1.3%
ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ: 1.2%
ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ, ਫਰਾਂਸ, ਯੂਕੇ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ: 1.1%
ਅਰਜਨਟੀਨਾ: -3.5%
ਭਾਰਤ ਆਰਥਿਕ ਸੁਧਾਰ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਭਾਰਤ ਦਾ ਇਹ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ ਆਪਣੇ ਆਰਥਿਕ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਫੈਸਲਾਕੁੰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਅਸੰਤੁਲਨ, ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਆਰਥਿਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੀ-20 ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਇਹ ਮੰਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।