ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੇ ਪੰਜ ਮੁਖ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕੀਤਾ।
ਰਾਮਾਇਣ ਅਨੁਸਾਰ ਜਦੋਂ ਰਾਵਣ ਦੇ ਭਰਾ ਅਹਿਰਾਵਨ ਨੇ ਸਾਰੀ ਸੈਨਾ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਵੀ ਅਗਵਾ ਕਰਕੇ ਪਾਤਾਲ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਵਿਭੀਸ਼ਨ ਨੂੰ ਅਹਿਰਾਵਨ ਦੀ ਚਾਲ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਪਾਤਾਲ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਹਿਰਾਵਨ ਮਾਂ ਭਵਾਨੀ ਦਾ ਭਗਤ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪੰਜ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਪੰਜ ਦੀਵੇ ਜਗਾਏ ਸਨ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸਾਰੇ ਪੰਜ ਦੀਵੇ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਬੁਝ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੇ ਪੰਜ ਮੂੰਹਾਂ ਵਾਲਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਨਾਲੋ-ਨਾਲ ਪੰਜ ਦੀਵੇ ਬੁਝਾ ਦਿੱਤੇ। ਫਿਰ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੇ ਅਹਿਰਾਵਨ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਮੁਕਤ ਕੀਤਾ।
ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦੇ ਇਸ ਪੰਚਮੁਖੀ ਰੂਪ ਦੇ ਪੰਜ ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਦਸ ਬਾਹਾਂ ਸਨ। ਹਰ ਮੂੰਹ ਦੀ ਆਪਣੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਚਿਹਰਾ ਬਾਂਦਰ ਦੇਵਤਾ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ। ਇਹ ਉਸਦਾ ਮੁੱਖ ਚਿਹਰਾ ਹੈ ਜੋ ਤਾਕਤ, ਬੁੱਧੀ ਅਤੇ ਜਿੱਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਦੂਜਾ ਚਿਹਰਾ ਭਗਵਾਨ ਨਰਸਿਮ੍ਹਾ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ ਜੋ ਦੈਂਤਾਂ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਟ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਤੀਜਾ ਰੂਪ ਭਗਵਾਨ ਗਰੁਣ ਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਮੂੰਹ ਸੱਪਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਭਗਵਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਦਾ ਚੌਥਾ ਚਿਹਰਾ, ਵਰਾਹ ਰੂਪ, ਇਹ ਚਿਹਰਾ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸੰਤੁਲਨ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਪੰਜਵਾਂ ਚਿਹਰਾ ਹਯਾਗ੍ਰੀਵ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ ਭਾਵ ਘੋੜੇ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਬੁੱਧੀ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ।
ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਸਬਕ
ਪੰਚਮੁਖੀ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹਨੂੰਮਾਨ ਜੀ ਨੇ ਅਹਿਰਾਵਨ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ-ਲਕਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੁੰਗਲ ਵਿਚੋਂ ਛੁਡਾਇਆ। ਉਸ ਦਾ ਇਹ ਰੂਪ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ, ਡਰ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਦਾ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਇਰਾਦੇ, ਬੁੱਧੀ ਅਤੇ ਸਮਰਪਣ ਨਾਲ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਰਾਮਾਇਣ: ਕੁੰਭਕਰਨ 6 ਮਹੀਨੇ ਕਿਉਂ ਸੌਂਦਾ ਰਿਹਾ? ਜਾਣੋ ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਕਾਰਨ