ਇਸ ਦਾ ਰਾਜ਼ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ
ਤਾਮਿਲ ਰਾਮਾਇਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਦਿਨ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਨੇ ਇੱਕ ਪਤੰਗ ਉਡਾਈ, ਜੋ ਇੰਨੀ ਉੱਚੀ ਉੱਡ ਗਈ ਕਿ ਇਹ ਇੰਦਰਲੋਕ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਲੋਕ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ‘ਤੇ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸ਼ੁਭ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦਿਨ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਬਾਲਗ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣੀ ਸੂਰਜ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ
ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਉੱਤਰਰਾਯਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦਿਨ ਲੰਬੇ ਅਤੇ ਰਾਤਾਂ ਛੋਟੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਮਾਜਿਕ ਸਬੰਧ ਅਤੇ ਆਨੰਦ ਦਾ ਮਾਧਿਅਮ
ਪਤੰਗ ਉਡਾਨਾ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣ ਦਾ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਆਪਸੀ ਰਿਸ਼ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਲਿਆਉਣ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮਾਧਿਅਮ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮਹੱਤਵ
ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣ ਨਾਲ ਬੁਰਾਈ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣੀ ਸ਼ੁਭਤਾ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਹ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ
ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣੀ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਨ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਰਾਜੇ, ਮਹਾਰਾਜੇ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਈ।
ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ‘ਤੇ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ
ਇਸ ਦਿਨ ਲੋਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੰਗਾਂ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨਾਂ ਦੀਆਂ ਪਤੰਗਾਂ ਨਾਲ ਅਸਮਾਨ ਨੂੰ ਸਜਾਉਂਦੇ ਹਨ। ‘ਕਾਈਟ ਫੈਸਟੀਵਲ’ ਵਰਗੇ ਸਮਾਗਮ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਜੈਪੁਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਧੂਮਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕੇਵਲ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਸਾਧਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸਾਡੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਸੇ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦਾ ਉਪਰਾਲਾ ਵੀ ਹੈ।
ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਲਾਭ
ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਅੰਤ ਅਤੇ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਸਿਹਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਪਤੰਗ ਉਡਾ ਕੇ ਲੋਕ ਧੁੱਪ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੋਗ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਦੀ ਹੈ।
ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ 2025:
ਇਹ ਸ਼ੁਭ ਯੋਗ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ‘ਤੇ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਆਪਣੇ ਭਗਤਾਂ ‘ਤੇ ਕਿਰਪਾ ਕਰੇਗੀ।
