ਸੁਪਰਐਨੂਏਸ਼ਨ ਪੈਨਸ਼ਨ (EPFO ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮਾਂ)
ਇਹ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖਾਤਾਧਾਰਕਾਂ ਲਈ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 10 ਸਾਲ ਦੀ ਸੇਵਾ ਪੂਰੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ 58 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਪੂਰੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਮੈਂਬਰ 58 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ 58 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਇਸ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲੇਗਾ।
ਛੇਤੀ ਪੈਨਸ਼ਨ
ਜੇਕਰ ਕੋਈ EPF ਖਾਤਾ ਧਾਰਕ (EPFO ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮਾਂ) ਦੀ ਉਮਰ 50 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ 10 ਸਾਲ ਦੀ ਸੇਵਾ ਪੂਰੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਪ੍ਰੀ-ਪੈਨਸ਼ਨ ਲਈ ਯੋਗ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਸ਼ਰਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹੁਣ ਗੈਰ ਈਪੀਐਫ ਸੰਸਥਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਰਕਮ ਨੂੰ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹਰ ਸਾਲ 4% ਘਟਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਜੇਕਰ 58 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ₹ 10,000 ਦੀ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ, ਤਾਂ 57 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਰਕਮ ₹ 9,600 ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, 56 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ‘ਤੇ ਇਹ ₹9,200 ਤੱਕ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗਾ।
ਵਿਧਵਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਪੈਨਸ਼ਨ
ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ EPF ਮੈਂਬਰ (EPFO ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮਾਂ) ਦੀ ਸੇਵਾ ਦੌਰਾਨ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ 25 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੋ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੋ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ ਤਾਂ ਪਹਿਲੇ ਦੋ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਜਦੋਂ ਵੱਡਾ ਬੱਚਾ 25 ਸਾਲ ਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮ ਲਈ 10 ਸਾਲ ਦੀ ਸੇਵਾ ਜਾਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਉਮਰ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਅਪੰਗਤਾ ਪੈਨਸ਼ਨ
ਜੇਕਰ ਕੋਈ EPF ਖਾਤਾ ਧਾਰਕ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜਾਂ ਸਥਾਈ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਅਪੰਗਤਾ ਪੈਨਸ਼ਨ ਲਈ ਯੋਗ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ 10 ਸਾਲ ਦੀ ਸੇਵਾ ਜਾਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਹੀ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਵੀ ਉਹ ਇਸ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।
ਅਨਾਥ ਪੈਨਸ਼ਨ
ਜੇਕਰ EPF ਖਾਤਾ ਧਾਰਕ (EPFO ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮਾਂ) ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਵਿਧਵਾ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਨਾਥ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਲਾਭ 25 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਦੋ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਬੱਚੇ 25 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਪੂਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਕੀਮ ਅਨਾਥ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਨਾਮਜ਼ਦ ਪੈਨਸ਼ਨ
ਜੇਕਰ EPF ਖਾਤਾ ਧਾਰਕ (EPFO ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮਾਂ) ਨੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਵਜੋਂ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ EPFO ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਨਿਰਭਰ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਪੈਨਸ਼ਨ
ਜੇਕਰ EPF ਖਾਤਾ ਧਾਰਕ ਅਣਵਿਆਹਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਪੈਨਸ਼ਨ ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਪੈਨਸ਼ਨ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਂ ਨੂੰ ਉਮਰ ਭਰ ਦੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੈਨਸ਼ਨ ਤਾਂ ਹੀ ਮਿਲੇਗੀ ਜੇਕਰ ਖਾਤਾਧਾਰਕ ਨੇ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਲਈ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਰਜਿਸਟਰਡ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ।
ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਰਕਮ ਦੀ ਗਣਨਾ
EPFO ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਗਣਨਾ ਇਸ ਫਾਰਮੂਲੇ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ:
(ਪੈਨਸ਼ਨਯੋਗ ਤਨਖਾਹ × ਸੇਵਾ ਸਾਲ) ÷ 70
ਇੱਥੇ, ਪੈਨਸ਼ਨਯੋਗ ਤਨਖਾਹ ਦਾ ਮਤਲਬ ਪਿਛਲੇ 60 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਔਸਤ ਤਨਖਾਹ ਹੈ।
EPFO ਰਾਹੀਂ ਪੈਨਸ਼ਨ ਲੈਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ
EPFO ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਫਾਰਮ 10D ਭਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਫਾਰਮ EPFO ਪੋਰਟਲ ਰਾਹੀਂ ਆਨਲਾਈਨ ਭਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੈਨਸ਼ਨ ਫੰਡ ਦਾ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਆਨਲਾਈਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
